Ο βασιλιάς κι ο τελευταίος στρατιώτης.

στη μνήμη Νίκου Νίντου

Μέχρι πριν από κάποια χρόνια έπαιζα σκάκι. Όπως μ’ όλα τα πράγματα με τα οποία έχω κατά καιρούς καταπιαστεί το έφτασα κι αυτό σ’ ένα αξιοπρεπές ερασιτεχνικό επίπεδο και τίποτα παραπάνω. Σταμάτησα κάποτε, όταν αποφάσισα πως μου τρώει πολύ χρόνο. Αφορμή υπήρξε και μια φίλη μου, μαθηματικό μυαλό κι επάγγελμα, με την οποία διεξήγαγα τις τελευταίες μου παρτίδες. Συνήθως την κέρδιζα, αλλά ήταν ο τύπος που δεν τα παρατούσε, ακόμα κι όταν γινόταν φανερό πως δεν είχε τρόπο ν’ ανατρέψει το παιχνίδι. Αγωνιζόταν μέχρι και τον τελευταίο της στρατιώτη. Κι όταν αυτός έπεφτε, έπρεπε να κυνηγώ το βασιλιά της μέχρι το έσχατο τετράγωνο. Η τελευταία μας παρτίδα άγγιξε τις 2,5 ώρες. Παρότι έχανε, έδειχνε πολύ ικανοποιημένη που είχε παλέψει μέχρι το τέλος, αντίθετα με μένα που με φόρτιζε η οριστικοποίηση μιας βέβαιης νίκης, που όμως καθυστερούσε εκνευριστικά.

Το σίγουρο είναι πως ο χρόνος που αφιέρωνα στο σκάκι ήταν αρκετός για μια στατιστική πιθανότητα του θανάτου μου πάνω στην σκακιέρα, πόσο μάλλον που συνοδευόταν από καθισιό και άγχος. Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα να πεθάνω κάποιες ώρες μετά την παρτίδα. Θα μπορούσα να πεθάνω διαβάζοντας, γράφοντας ή βλέποντας κινηματογράφο. Μόνο που κανείς δεν θα συνέδεε το θάνατό μου με το σκάκι, το διάβασμα, το γράψιμο ή το σινεμά.

Αλλάζω σκηνικό. Το φθινόπωρο του 2011 τερμάτισα τρεις μαραθώνιους σε τρεις εβδομάδες. Βερολίνο, Βουδαπέστη, Βουκουρέστι. 6 μέρες μετά ξεκινούσα το VFT των 120 ορεινών χιλιομέτρων. Το τερμάτισα κι αυτό. Όλα μέσα σε διάστημα ενός μήνα. Έζησα μια από τις ωραιότερες περιόδους της ζωής μου, που ακόμα κι αν βρω τη δύναμη δεν θα βρω τον κουμπαρά για να την επαναλάβω. Μην βιαστείτε να με μεμφθείτε, αυτά που διαβάζετε δεν είναι αποτέλεσμα κρίσης αλαζονείας. Είναι τα αποτελέσματα ενός πειράματος που δεν θέλω να κρατήσω για τον εαυτό μου. Ανάλογα πειράματα θα έχουν κάνει κι ο φίλος μου Δημήτρης Βενετικίδης ή ο αγαπητός Γιάννης Γερμακόπουλος, (περιορίζω το παράδειγμα σε ίδιας ή και μεγαλύτερης από μένα ηλικίας αθλητές), αλλά αυτά δεν αφορούν τους περισσότερους από εμάς. Πρόκειται για χαρισματικές περιπτώσεις ατόμων, που μας εμπνέουν, αλλά δεν γίνεται να μιμηθούμε όσα κάνουν, παρά μόνο προσαρμόζοντάς τα στα δικά μας δεδομένα. Αλλά τους αγώνες που κατάφερα εγώ, είμαι σίγουρος, τους μπορούν οι περισσότεροι, πόσο μάλλον στους συγκεκριμένους χρόνους, που δεν αναφέρω γιατί είναι αστείοι. Ακόμα κι αυτοί, όμως, μου επιτρέπουν να θαυμάζω αυτήν την υπάκουη και προσαρμοστική μηχανή που μου χάρισε η φύση. Να αισθάνομαι περήφανος και ν’ απολαμβάνω τη διάσταση που αυτή η μηχανή δίνει στην ελευθερία μου.

Δυστυχώς, αποδεικνύεται πως μερικές φορές η καταπληκτική αυτή μηχανή μπορεί να σταματήσει και μάλιστα ξαφνικά κι αδικαιολόγητα. Αποδεικνύεται πως όσο γερή κι αν την πιστεύουμε, η καρδιά μας μπορεί να πάψει να χτυπά. Όχι όμως πριν μας χαρίσει μερικές από τις ομορφότερες βόλτες της ζωής μας. Όχι πριν μας οδηγήσει στην πιο απομακρυσμένη κι αντίπερα όχθη του θανάτου. Μόνο ο έρωτας μπορεί να καταφέρει κάτι ανάλογο, αλλά κι αυτό η ποίηση στην καρδιά το αποδίδει.

Οι αιφνίδιοι θάνατοι δρομέων μας φέρνουν σε δυσάρεστη θέση άμυνας απέναντι στους άλλους και σε άβολη απέναντι στον εαυτό μας. Φαντάζομαι πως οι περισσότεροί μας ανακουφίζονται ν’ ακούσουν πως ο θάνατος του δρομέα δεν έχει σχέση με τη δραστηριότητα με την οποία ήταν συνδεδεμένη η ζωή του. Καθώς δεν είμαστε χαρισματικοί όπως οι προαναφερόμενοι αθλητές, το όριο της υπερβολής είναι εφικτό κι αρκετοί το ξεπερνάμε. Έτσι, τέτοια περιστατικά μας προκαλούν και κάποια δικαιολογημένη ανησυχία. Μήπως κι εμείς;

Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα σχετικά άρθρα και τα σχόλια που ακολούθησαν το θλιβερό περιστατικό, μήπως βρω κάτι που θα μπορούσε να με προφυλάξει από ανάλογη μοίρα. Ναι, το γνωρίζω, είναι απαραίτητες οι ιατρικές εξετάσεις. Μην ακολουθείτε το παράδειγμά μου, εγώ δεν κάνω ποτέ. Τρέχω για ν’ αποφεύγω τους γιατρούς κι όχι για να τους βλέπω πιο τακτικά απ’ όσο οι καθιστικοί τύποι. Μόνο οι ορθοπεδικοί σπάζουν τον κανόνα. Επίσης ο φόβος μιας γενικής εξέτασης με στρεσάρει τόσο που νομίζω πως θ’ αρρωστήσω περιμένοντας τ’ αποτελέσματα. Παραείμαι δειλός για να κάνω εξετάσεις. Ιδίως όταν το λιγότερο που περιμένω απ’ αυτές είναι να μου υποδείξουν χαμηλά επίπεδα σιδήρου, πράγμα που σημαίνει πως είτε εγκαταλείπω την επιθυμία των υπεραποστάσεων είτε μπαίνω σε διαδικασία διατροφικών συμπληρωμάτων, που δεν επιθυμώ. Θ’ αρκεστώ στο σίδηρο που περιέχει το πιάτο μου. Επαναλαμβάνω, δεν είναι συμβουλή για σας. Ακολουθείστε όσα οι ειδικοί συνιστούν. Έχουμε εξαιρετικούς γιατρούς, προπονητές και διατροφολόγους στο χώρο μας. Εγώ δεν είμαι τίποτα απ’ όλα αυτά.

Κι όμως, αν κάτι μ’ ενοχλεί περισσότερο στην ιδέα ενός ξαφνικού θανάτου μου είναι αυτό που προείπα. Ότι θα συνδυαστεί με τη δραστηριότητα που μου χαρίζει ζωή κι ευτυχία. Καθώς τελευταία έχω αδυνατίσει κάπως, ήδη ο κύκλος μου συσχετίζει τη γενικότερη υγεία μου μ’ αυτό. Και τουλάχιστον σε τρεις περιπτώσεις έπιασα την καρδιά μου να χτυπά σε ρυθμούς που μου φάνηκαν όχι απλώς προειδοποιητικοί, αλλά αποχαιρετιστήριοι.

Ωστόσο, όλες τις υπόλοιπες φορές, τα φτερουγίσματα της καρδιάς μου ήταν τόσο ευεργετικά που θα έλεγα χαλάλι, σ’ οτιδήποτε. Κι ας με τρομάζει η ιδέα πως με λιγότερο καλή τύχη θα χρησίμευα ως αρνητικό παράδειγμα για τους φίλους μου δρομείς, ενώ φροντίζω επιμελώς για το αντίθετο. Αλλά δεν ξέρω τι μπορώ να κάνω  γι’ αυτό.  Πόσο μάλλον όταν δεν κάνω αυτό που ξέρω πως πρέπει.

Τον κύριο Νίκο δεν τον γνώριζα. Η είδηση για το θάνατο ενός δρομέα έφτασε στον απόηχο του μεγάλου αγώνα. Κατόπιν, στο φόρουμ του RN, ήρθαν οι πρώτες πληροφορίες. Επρόκειτο για γνωστό άτομο, διαπίστωσα. Μεσολάβησαν κάποιες στιγμές άρνησης από τον περίγυρό του, αλλά οι μετέπειτα ειδήσεις διέλυσαν τις ελπίδες. Ήταν κάποιος γνωστός κι αγαπητός, ακόμα και σε μερικούς που δεν τον είχαν συναντήσει ποτέ. Έμαθα πως τον θρήνησαν στην κηδεία του κι έτρεξαν σε αγώνα που έγινε στη μνήμη του. Διάβασα πλημμυρισμένα από συγκίνηση σχόλια. Νομίζω πως τα ειλικρινή συλλυπητήρια είναι η καλύτερη παρηγοριά για τους συγγενείς. Οι συγγενείς σηκώνουν το περισσότερο βάρος, αλλά πάντα κάποιο μέρος του ελαφρύνεται απ’ όσους συναισθηματικά βρίσκονται κοντά τους. Και, στην συγκεκριμένη περίπτωση, κοντά τους βρέθηκαν πολλοί.

Δυστυχώς, το αιωνία η μνήμη είναι ένα συμβατικό ψέμα που αιωρείται μέσα κι έξω από τις εκκλησιές. Εκτός κι αν ο αγώνας καθιερωθεί σε ετήσια βάση, η μνήμη του κύριου Νίκου δεν θα είναι αθάνατη. Η μνήμη όλων μας θα σβήσει μαζί με τον τελευταίο άνθρωπο που θα μας θυμάται. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα και κανείς δεν μπορεί να μας μεμφθεί γι’ αυτό. Κανείς δεν μπορεί να μας ζητήσει περισσότερα.

Φαίνεται, όμως, πως ο κύριος Νίκος κατάφερε περισσότερα απ’ όσα του ζητήθηκαν. Κατάφερε να κερδίσει το γύρω του κόσμο. Να αγαπηθεί, κάνοντας αυτό που αγαπά. Να συγκεντρώσει γνωστούς κι άγνωστους σ’ ένα κύκλο που δεν χωρά καμιά αντιπαράθεση. Κατάφερε να αποκτήσει το ειδικό βάρος όσων η απουσία γίνεται αισθητή, ακόμα και σ’ αυτούς που δεν τους γνώρισαν. Είναι τυχεροί κι άξιοι όσοι φεύγοντας από τις ζωές μας παίρνουν ως αντίδωρο κάτι από αυτά που μας χάρισαν.

Η θρησκευτική εκδοχή της μετά θάνατον συνέχειας παραμένει η πλέον παρηγορητική. Η επιστημονική θεωρία περί της μετατροπής μας σε αστρόσκονη, που θα συνενωθεί για να σχηματίσει νέα πράγματα, μάλλον είναι λιγότερο παρηγορητική, αλλά περισσότερο αλτρουιστική. Θα τελειώσουμε εμείς, για να ξεκινήσει κάτι άλλο. Σκέφτομαι πως αυτό καθιστά το θάνατο δυσκολότερο για τους εγωιστές κι ευκολότερο γι’ αυτούς που έχουν μάθει να δίνουν.

Δεν ξέρω αν ο κύριος Νίκος συνήθιζε τις εξετάσεις, ούτε τι αυτές του υπέδειξαν. Έχω την αίσθηση, όμως, πως έζησε σαν βασιλιάς μέχρι την τελευταία του στιγμή, μέχρι τον τελευταίο του στρατιώτη. Δεν ξέρω αν θα προτιμούσε να παρατήσει την παρτίδα για να ζήσει μια μεγαλύτερη κι άπραγη ζωή. Ξέρω ότι έφυγε με το ίδιο χαμόγελο που είχε η φίλη μου, όταν η παρτίδα τέλειωνε, όχι όμως πριν εξαντλήσει την έσχατη σταγόνα που της έδινε έργο και νόημα. Έτσι, ας μου επιτραπεί να αφιερώσω στον κύριο Νίκο το παρακάτω, γλυκό σαν βάλσαμο, τραγουδάκι. Είναι γραμμένο για έναν κύριο Νίκο που γνώρισα πριν φύγει, αλλά νομίζω πως ταιριάζει και σ’ αυτόν που γνώρισα μετά την αναχώρησή του. 

 http://www.youtube.com/watch?v=3qRUmpLGiuM